Met mij gaat alles goed

Korte inhoud

De titel verraadt de inhoud van een reeks brieven die Jonas aan zijn broer schrijft, terwijl hij worstelt met het hiv-virus in zijn lijf, in een tijd waar er nauwelijks behandeling voor is en het taboe ontzettend zwaar. Drie jaar duurt het, vooraleer Jonas het aan zijn ouders durft vertellen. Zijn broer en een vriend zijn wel op de hoogte, maar mogen thuis (aan 'Holsbeek') niets vertellen. Ondertussen worden de twee zijdelings betrokken bij de oorlog in hun land van oorsprong: Joegoslavië. Niet goed wetend tot welk volk ze zelf behoren, proberen ze te helpen waar mogelijk. Jonas laat zeer weinig van zich horen, tot hij het niet meer voor zich kan houden.

Waardering

Jan Simoen schreef een schitterende briefroman, die zich afspeelt eind de jaren tachtig, begin jaren negentig. Zijn schrijftaal leest vlot. Hij geeft zijn briefschrijvers een literaire gave, de een in het plattere taalgebruik, de ander wat kunstzinniger, zoals het de personages past.

En nu. Ik kijk om me heen in dit vliegtuig, en ik heb de indruk dat de hele wereld nu eindelijk weet wie ik ben. Jonas Bracke, aidspatiënt, aangenaam. Het gevoel dat ik niets meer te verbergen heb. Ook niet van de Engelse oude vrijster in de stoel naast me, met haar dunne brilletje en haar Penguin pocket. Ik zou niet eens vreemd opkijken als ze zich naar me toe zou buigen en vragen: 'En hoe is het met je bloedplaatjes vandaag, Jonas?' Twee mensen. Ik heb twee mensen ingelicht, maar het lijkt een wereld.

Van de meeste brieven verraadt de eerste alinea in inhoud en stijl de auteur, maar naarmate het boek vordert komen er steeds schrijvende personages bij. Dan overkomt het de lezer wel eens dat hij even verder moet bladeren om te kijken wie ondertekend heeft.

Boeiend zijn de brieven die wel opgenomen, maar niet verstuurd zijn. Zij bevatten voor de lezer informatie die het verhaal spannend maakt.

Michaël,

Het is oorlog. Het is oorlog in mijn lichaam... Miljoenen minuscule indringers rukken razendsnel op. Het immuniteitssysteem mobiliseert zijn grondtroepen die met groot machtsvertoon in de tegenaanval gaan, met ontplooiing van een uitgebreid arsenaal antistoffen...

(niet verstuurde brief)

De grondmotieven zijn oorlog, scheiding en zwijgen. Knap is de verstrengeling van de strijd tegen HIV/AIDS en de oorlog in het land van oorsprong. Het doet denken aan ons taalgebruik tijdens de lockdown. De scheiding komt verschillende keren terug in het al dan niet verbonden-zijn met elkaar, met het land van oorsprong, met iemand die overleden is. Het zwijgen wordt letterlijk in het rood onderstreept. Het wordt betreurd, maar ook telkens weer herhaald.

Wat ik minder overtuigend vind, is dat er in bepaalde brieven letterlijke, lange gesprekken woordelijk worden weergegeven. Voor beschrijvingen geldt ook dat ze zeer uitgesponnen zijn om realistisch over te komen.

Tot slot nog een ethische overweging: toen ik halverwege het boek aan het lezen was, bedacht ik dat er op die dertig jaar tijd zeer veel vooruitgang is geboekt in de medische wereld. Tegen de tijd dat ik het boek uit had, kwam in het nieuws een nieuwe variant hiv waarbij de ziekte bijzonder snel evolueert, waardoor dit boek toch weer aan actualiteitswaarde wint. Daarnaast zijn veel mensen niet op de hoogte van bijvoorbeeld het bestaan van de huidige medicatie die ervoor zorgt dat het virus zelfs niet meer doorgegeven wordt. Een kans om hierover te vertellen.